Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen

Keizer Maximiliaan van Oostenrijk gaf in 1492 enkele duizenden hectaren slikken, gorzen en rietbroeken ten zuidwesten van het Oudeland van Strijen cadeau aan zijn secretaris, mr. Gerard Numan. De keizer schonk hem niet alleen het recht om dit waterrijke gebied te bedijken, maar ook de ambachtsheerlijke rechten. Wilden Numan en zijn erfgenamen iets aan het cadeau hebben, dan moesten zij de natte gronden nuttig en rendabel maken. Dankzij dit geschenk ontstond de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen, waartoe ook Numansdorp behoorde.

De bedijkingen of ‘dijckages’ in die tijd zijn te beschouwen als een vorm van projectontwikkeling. Ze gingen gepaard met speculaties en handel in aandelen en land.

De Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen ( vanaf 1492)

De ambachtsheren in Cromstrijen stelden overheidsfunctionarissen aan en bepaalden de wetten in het gebied. Ze hadden een belangrijke stem in het benoemen van de predikanten en de schoolmeesters. Ook bezaten zij het alleenrecht om te vissen en te jagen. Veel van deze ‘heerlijke’ rechten zijn in de negentiende eeuw afgeschaft. De Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen bleef echter voortbestaan. Niet als rechtsdistrict, maar als naam van een landgoed.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Een wijziging van de Nederlandse Pachtwet in 1938 zorgde ervoor dat de pacht van boeren niet meer van het ene op het andere jaar kon worden opgezegd. Vóór de nieuwe wet van kracht werd, beëindigde de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen alle lopende contracten met haar pachtboeren en nam ze de exploitatie van de landerijen zelf in handen. Dit zorgde voor de nodige weerstand bij de pachtboeren, maar leidde er ook toe dat de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen zich na 1945 tot een van de grootste en modernste landbouwbedrijven in Nederland kon ontwikkelen.

In 1987 kwamen de gronden van de Ambachtsheerlijkheid in handen van verzekeraar AMEV, een voorloper van Fortis. In 2006 werd een groot deel van de bezittingen verkocht. Het Nationaal Landschap Centrum is op grond van de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen gebouwd.

Een Reactie op “Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen

  1. Ik zoek ’n jaarverslag ABH Cromstrijen. Cover & Zaaiplan Wie helpt?

Plaats een reactie